Wat is Parkinson?

Parkinson ziekte is een progressieve neurodegeneratieve aandoening. Dit houdt in dat de kwaliteit en functies van het zenuwstelsel geleidelijk afneemt. Parkinson heeft haar oorsprong in de hersenen ,maar heeft invloed op het gehele lichaam. Als gevolg van verlies aan dopamine en de neuronen die hier gevoelig voor zijn, wordt de informatie verwerking in de hersenen beperkt. Wat maakt dat taken die in eerste instantie simpel waren, een uitdaging worden. Gezien de complexiteit van de hersenen en het feit dat Parkinson niet specifiek één hersengebied betrekt, ontwikkelt iedereen een vrijwel unieke vorm van Parkinson. Waardoor er veel variatie is in de uiting van de ziekte en de klachten die men ervaart. Een aantal veelvoorkomende klachten worden hieronder verder toegelicht.

Vermoeidheid

Toenemende vermoeidheid is een klacht die vaak uitgesproken wordt door Parkinson patiënten. Dit kan ervaren worden na het ondernemen van activiteiten, maar ook spontaan optreden. Deze vermoeidheid speelt mee in de wisselende belastbaarheid van de patiëntengroep. Dit kan negatieve gevolgen hebben voor de mate van fysieke activiteit die u heeft. Een lage activiteiten niveau moet voorkomen worden, omdat dit klachten verder kan laten doen toenemen. Dit maakt dat het stimuleren van activiteit een belangrijk onderdeel is van de behandeling.

Rigiditeit

Onder rigiditeit wordt ook wel stijfheid bedoeld. De stijfheid wordt gevoeld in de spieren of gewrichten en ontstaat vaak bij het wakker worden, over de gehele dag of na een tijd niet bewogen te hebben. Wanneer dit ervaren wordt, is het verleidelijk weinig actie te ondernemen door het ongemak bij bewegen. Echter is het juist bevorderlijk om door deze stijfheid heen te bewegen om deze klacht te verminderen. Door middel van grote bewegingen en oefentherapie dat aanspraak doet op de bewegelijkheid van de gewrichten en spieren neemt de stijfheid tijdelijk af.

Bradykinesie en hypokinesie

Bradykinesie houdt in dat de snelheid van bewegingen en de grootte van de uitvoering hiervan bij herhaaldelijk bewegen progressief afneemt. Het verplaatsen en ondernemen van acties wordt langzamer. Hypokinesie betekend afname van het bewegen op zich en wordt ook wel ‘uitdoven’ genoemd. Denk hierbij aan de gezichtsuitdrukking, armzwaai of paslengte.

Onevenwichtigheid

Als gevolg van toenemende verstoring van houdingsreflexen kunnen balansproblemen ontstaan. Het (bijna) vallen is daarbij ook iets wat vaak voorkomt bij Parkinson. Valincidenten komen vaak binnenshuis voor bij het buigen, gaan staan, draaien of wanneer meerdere acties tegelijk uitgevoerd worden. Een mogelijk gevolg hieraan kan zijn dat u onzeker wordt bij bewegen of angstig bent om te vallen. Als u deze klacht ervaart is het belangrijk dat de balansfuncties regelmatig uitgedaagd worden. Eén op de drie valincidenten leidt tot schadelijk letsel en moet zoveel mogelijk voorkomen worden. Door de balans regelmatig uit te dagen wordt gedoeld deze functie zo goed mogelijk te behouden.

Pijn

Parkinson gerelateerde pijn kan worden onderverdeeld in twee soorten pijn: primaire pijn en secundaire pijn. Onder primaire pijn wordt neuropatische pijn bedoeld. Dit kan als brandend, zeurend, schietend of tintelend worden ervaren over een groot gebied. Dit wordt vaak aan één kant van het lichaam gevoelt. Met secundaire pijn wordt musculoskeletale pijn bedoeld. Deze pijn wordt meer lokaal gevoeld en uit zich vaak in de knie, rug, enkel, schouder en heup. Als gevolg van een lage dopaminespiegel kan het lichaam anders reageren op pijn dan bij een gezond persoon. Eén lage pijnprikkel kan hiermee dus als hevige pijn worden ervaren. Het lichaam staat op scherp en het systeem wordt gevoeliger in het registreren van pijn. Educatie over pijn en factoren die deze klacht negatief beïnvloeden is een onderdeel van de behandeling. Waarbij het belangrijk is dat u handvatten aangereikt krijgt hoe u deze pijn kan beïnvloeden.

Freezing

Met freezing wordt bedoeld het gevoel te hebben aan de grond vast gelijmd te staan en kan seconden tot minuten duren afhankelijk van het stadia van Parkinson. Met korte pas schuifelend lopen en trillen van de benen gaat hier vaak aan gevolgd. Een plotselinge verandering in een beweegsituatie of vragen van een dubbeltaak kan freezing tot uiting brengen. Het tijdelijk innemen van geneesmiddelen die dopamine bevatten is hierbij belangrijk. Lage niveaus van dopamine is een factor die freezing doet toenemen. Maar dit betekend helaas niet dat bij degelijk gebruik van de voorgeschreven medicatie er helemaal geen freezing optreed. Deze kans is altijd aanwezig en moet hier gewaakt op worden, gezien dit ook de kans op te vallen vergroot. Door middel van implementeren van cognitieve dubbeltaken in de therapie waarbij de hersens fors uitgedaagd worden kan deze progressie hierin vertraagd worden.

Disclaimer

Wegens geen actieve registratie in het landelijk Parkinson netwerk, worden alleen Parkinson patiënten aangenomen in overleg met uw zorgverzekeraar.